Μετατροπή-επιμέλεια κειμένου: «ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΝΕΑ»
Τον αμφιλεγόμενο νόμο που επιτρέπει την απέλαση στη Ρουάντα παράνομα ευρισκομένων στη Βρετανία αιτούντων άσυλο ενέκρινε χθες τα ξημερώματα η Βουλή των Κοινοτήτων, ύστερα από μακρά δικαστική διένεξη μεταξύ του ανώτατου δικαστηρίου και της νομοθετικής εξουσίας και παρά τις διαφωνίες της Βουλής των Λόρδων.
Το σχέδιο απέλασης και φιλοξενίας των προσφύγων στη χώρα της ανατολικής Αφρικής είχε παρουσιάσει η κυβέρνηση του Συντηρητικού Κόμματος πριν από δύο χρόνια ως μέτρο-σταθμό στην καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης. Οι αιτούντες άσυλο, ανεξάρτητα από τη χώρα καταγωγής τους, θα μεταφέρονταν στη Ρουάντα, από όπου θα μπορούσαν να συνεχίσουν τη διαδικασία αίτησης ασύλου στη Βρετανία.
Το σύμφωνο που υπέγραψε το Λονδίνο με το Κιγκάλι προβλέπει την καταβολή σημαντικών κεφαλαίων στη Ρουάντα για τη φιλοξενία των προσφύγων. Το νομοσχέδιο που ψηφίσθηκε χθες από τη Βουλή περιελάμβανε άρθρα με στόχο την αντιμετώπιση των ενστάσεων που είχε εκφράσει στο κείμενο το ανώτατο δικαστήριο, κρίνοντας παράνομο το νομοσχέδιο τον Νοέμβριο του 2023.
Το ανανεωμένο κείμενο κρίνει ότι η Ρουάντα αποτελεί «ασφαλή τρίτο προορισμό». Παρά τη φαινομενική πολιτική σταθερότητα της Ρουάντα, όμως, ο πρόεδρος Πολ Καγκάμε, στενός σύμμαχος της Ουάσιγκτον, καταπνίγει τις αντιπολιτευτικές φωνές και την ελευθερία της έκφρασης.
Η Βουλή των Λόρδων, όπου οι Συντηρητικοί δεν διαθέτουν πλειοψηφία, είχε καθυστερήσει την υιοθέτηση του νόμου, επιστρέφοντας το κείμενο στη Βουλή για τροποποιήσεις. Με τη σειρά της, η κυριαρχούμενη από τους Τόρις Βουλή επέστρεψε τρεις φορές το νομοσχέδιο στους Λόρδους, κρίνοντας τις αλλαγές τους απαράδεκτες. Ο βρετανικός Τύπος χαρακτήρισε την τακτική αυτή «κοινοβουλευτικό πινγκ πονγκ». Η Βουλή των Λόρδων επέμενε η Ρουάντα να μη χαρακτηρισθεί αυτομάτως ασφαλής χώρα, ζητώντας το θέμα να παραπεμφθεί στην κρίση ανεξάρτητου οργανισμού. Οι Λόρδοι ζητούσαν επίσης την εξαίρεση από τη μεταγωγή στη Ρουάντα των Αφγανών υπηκόων, σημερινών αιτούντων άσυλο, οι οποίοι πολέμησαν στο πλευρό του βρετανικού στρατού στο Αφγανιστάν. Τελικά, η Βουλή των Λόρδων επέλεξε να υποκύψει στη θέληση της εκλεγμένης από τη λαϊκή ψήφο Βουλής των Κοινοτήτων.
Τη Δευτέρα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ είχε δηλώσει έτοιμος εκ μέρους της κυβέρνησης του να απελάσει τους πρόσφυγες προς τη Ρουάντα μέσα σε «δέκα με δώδεκα εβδομάδες» μετά την ψήφιση του νόμου.
Το διακύβευμα είναι κρίσιμο για τον Σούνακ, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία για 18 μήνες και βλέπει τις δημοσκοπήσεις να προμηνύουν την ήττα του. «Είμαστε έτοιμοι, τα αεροπλάνα θα απογειωθούν ό,τι και να γίνει», είπε ο πρωθυπουργός σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, λίγες ώρες πριν από την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Η κυβέρνηση κινητοποίησε, σύμφωνα με τον Σούνακ, εκατοντάδες στελέχη της, κυρίως νομικούς και δικαστικούς, προκειμένου ενδεχόμενες ενστάσεις αιτούντων άσυλο κατά της μεταγωγής τους στην Αφρική να εξετάζονται επειγόντως. Περισσότερες από 2.200 κλίνες σε κλειστά κέντρα φιλοξενίας έχουν ετοιμαστεί για τη στέγαση των προς απέλαση προσφύγων που θα καταθέσουν ενστάσεις. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε επίσης ότι πτήσεις τσάρτερ έχουν ήδη οργανωθεί για τις μεταγωγές. Τα βρετανικά ΜΜΕ υποστηρίζουν, όμως, ότι οι αεροπορικές εταιρείες εμφανίζονται πολύ διστακτικές να αναλάβουν τη μεταφορά κρατουμένων, φοβούμενες κυρώσεις από τη διεθνή δικαιοσύνη. «Κανένα δικαστήριο του εξωτερικού δεν θα εμποδίσει τα αεροπλάνα να απογειωθούν», δήλωσε ο Σούνακ, επαναλαμβάνοντας τη μόνιμη θέση των Συντηρητικών μετά τα εμπόδια που είχε θέσει στις πρώτες απελάσεις η ευρωπαϊκή δικαιοσύνη. Τον Ιούνιο του 2022, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων είχε απαγορεύσει πτήση μεταγωγής στη Ρουάντα 130 αιτούντων άσυλο. Την ψήφιση του νομοσχεδίου επέκριναν η αντιπολίτευση των Εργατικών, το Συμβούλιο της Ευρώπης, οργανώσεις υπέρ των δικαιωμάτων των προσφύγων, η Αγγλικανική Εκκλησία και ο επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, Φόλκερ Τουρκ. Η υπερψήφιση του νόμου συνέπεσε με ένα ακόμη τραγικό ναυάγιο με θύματα μετανάστες: ένα 7χρονο κορίτσι και τέσσερις ακόμη άνθρωποι πέθαναν χθες στη Μάγχη, καθώς προσπαθούσαν να φθάσουν στη Βρετανία από τα γαλλικά παράλια. Το πλοιάριο, που έφθασε στον προορισμό του, μετέφερε 112 ανθρώπους, ενώ τα θύματα πέθαναν από ασφυξία καταπλακωμένα από τους συνεπιβάτες τους.