Εξοικείωση με τη φρίκη

Η εξοικείωσή μας με τις φρικαλεότητες που συμβαίνουν γύρω μας είναι εντυπωσιακή.

Σε άρθρο τους, ο Tali Sharot, καθηγητής Νευροεπιστήμης στο University College London και στο MIT, και ο Cass R. Sunstein, καθηγητής Νομικής στο Χάρβαρντ, εμβαθύνουν στην περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου και των κοινωνικών κανόνων, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ακραία πολιτικά ζητήματα και τις παγκόσμιες συγκρούσεις.

Υποστηρίζουν ότι η σταδιακή κλιμάκωση των απειλών και των φρικαλεοτήτων συχνά οδηγεί σε ασθενέστερες συναισθηματικές αντιδράσεις, λιγότερη αντίσταση και μεγαλύτερη αποδοχή. Αυτό το φαινόμενο, εξηγούν, έχει τις ρίζες του στη συνήθεια, την τάση του εγκεφάλου μας να ανταποκρίνεται λιγότερο σε συνεχή ερεθίσματα. Υποστηρίζουν ότι αν οι ακραίες πράξεις είχαν παρουσιαστεί απότομα και όχι σταδιακά, οι άνθρωποι θα είχαν περισσότερες πιθανότητες να αντιδράσουν μέσα από το αναμενόμενο σοκ και να αντισταθούν.

Είναι σαν ο εγκέφαλός μας να έχει μια λειτουργία «σταδιακής αποδοχής» όπως ένας διακόπτης dimmer. Σταδιακά συνηθίζουμε σε πράγματα, κατ’ αρχήν σε αθώα, όπως λόγου χάρη η ενοχλητική μυρωδιά της τσίκνας σε μια ταβέρνα ή το συνεχές βουητό ενός κλιματιστικού, αλλά σταδιακά και σε πολύ σοβαρότερα. Σαν να λέει ο εγκέφαλός μας: «Κι άλλος πόλεμος; Aσ’ τα να πάνε». Η εξοικείωσή μας με τις φρικαλεότητες που συμβαίνουν γύρω μας είναι εντυπωσιακή. Ο άνθρωπος συνηθίζει πολλά, για να μην πω τα πάντα.

Οι επιστήμονες επεξηγούν τον ρόλο της εξοικείωσης στην κοινωνική συμπεριφορά μέσα από διάφορα παραδείγματα, όπως μια μελέτη για την ανεντιμότητα όπου τα άτομα συνήθιζαν στα δικά τους ψέματα αλλά και τα διάσημα πειράματα υπακοής του Stanley Milgram, μια σειρά ερευνών που πραγματοποιήθηκαν στη δεκαετία του 1960. Στο βασικό πείραμα, οι συμμετέχοντες επέβαλλαν ηλεκτροπληξίες σε άλλους ανθρώπους, παρόλο που εκείνοι υπέφεραν, μόνο επειδή τους δόθηκε εντολή εκ των προτέρων.

Τα αποτελέσματα ανέδειξαν την τάση των ανθρώπων να υπακούν στην εξουσία, ακόμη και όταν αυτό παραβιάζει τις προσωπικές τους αξίες. Τα πειράματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην κατανόηση της δυναμικής συμπεριφοράς, της αυθεντίας και της κοινωνικής πίεσης.

Σκεφτείτε την εξοικείωση σαν την κατανάλωση σοκολάτας. Στην αρχή, μπορεί να ξεκινάμε με μια μικρή γεύση από το κομμάτι που μας προσφέρεται, αλλά σύντομα μπορούμε να καταλήξουμε να καταβροχθίζουμε δυο-τρεις ολόκληρες σε μία μόνο μέρα! Αρχίζουμε με μια προσεκτική αντίληψη αμφιλεγόμενων πράξεων, αλλά σιγά-σιγά μπορεί να πέσουμε στην παγίδα της συνήθειας και να αρχίσουμε να τις αποδεχόμαστε χωρίς στοχασμό. Η κρίση μας αδυνατίζει και ως μάζα είμαστε ευάλωτοι σε κάθε είδους εξουσία.

Share:

Facebook
Twitter
WhatsApp
Email

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εξοικείωση με τη φρίκη

Σε άρθρο τους, ο Tali Sharot, καθηγητής Νευροεπιστήμης στο University College London και στο MIT, και ο Cass R. Sunstein, καθηγητής Νομικής στο Χάρβαρντ, εμβαθύνουν στην περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου και των κοινωνικών κανόνων, ιδιαίτερα όσον αφορά τα ακραία

Κομμάτια το επιτελείο του, η μομφή τσαλάκωσε τον Μητσοτάκη…

Οι προτάσεις μομφής που καταθέτει η αντιπολίτευση συνήθως ευνοούν την κυβέρνηση. Οι κυβερνητικοί βουλευτές συσπειρώνονται, απορρίπτουν τη μομφή και στο τέλος ανταλλάσσουν «νικητήριες» χειραψίες με τον πρωθυπουργό. Το ίδιο έγινε και χτες το βράδυ. Μόνο που η νίκη που πέτυχε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η

Συνάντηση εργασίας Europol, Συντονιστικού Επιχειρησιακού Κέντρου, ΑΑΔΕ: Επί… τάπητος το λαθρεμπόριο καπνού

Διήμερη συνάντηση εργασίας του Τομέα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος / ΑP SMOKE της Europol με θέμα την αντιμετώπιση της παράνομης παρασκευής και εμπορίας καπνικών προϊόντων, φιλοξένησε το Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο (ΣΕΚ), υπό την αιγίδα της ΑΑΔΕ, στις 26 και 27 Μαρτίου. Εκπρόσωποι ελληνικών διωκτικών αρχών, στελέχη του ΣΕΚ καθώς και

Γάζα: Παλαιστίνιος ψαράς αψηφά τα ισραηλινά πυρά και ρίχνει δίχτυα για να στηρίξει την οικογένειά του

Πριν από τον πόλεμο στη Γάζα, ο Παλαιστίνιος ψαράς Τζαλάλ Καραάν κάλυπτε με τη μικρή του βάρκα μεγάλες αποστάσεις αναζητώντας μια καλή ψαριά. Αυτές τις μέρες, λέει, το να ρίξει απλά τα δίχτυα του μπορεί να αποβεί μοιραία κίνηση εάν προκαλέσει την οργή

Μετάβαση στο περιεχόμενο