Το 2023 σε επίπεδο παραιτήσεων στο Πολεμικό Ναυτικό ήταν μια πολύ κακή χρονιά, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει η Ένωση Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Νήσων Περιφέρειας Αττικής (ΕΣΠΕΕΝΠΑ), δυστυχώς από τις ενδείξεις φαίνεται ότι το 2024 ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς.
Ειδικότερα, σε σχέση με το πρώτο τετράμηνο του 23 όπου οι παραιτήσεις ανήλθαν σε 36, υπάρχει διπλασιασμός (73), ενώ το ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι το 2023 οι παραιτήσεις ανήλθαν (ξεπέρασαν) τις 73 το μήνα Αύγουστο, ωστόσο 73 ήταν και οι παραιτήσεις του τρίτου τετραμήνου του έτους.
Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι το 2024 ξεκινάει κυριολεκτικά από εκεί που σταμάτησε το 2023 και μάλιστα με ανησυχητικά αυξητικές τάσεις. Ακόμα σοβαρότερα, διαπιστώνεται ότι οι παραπάνω αριθμοί δεν φαίνεται να σχετίζονται με την ανάρτηση του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΘΑ, το οποίο συγκεντρώνει κατά βάση αρνητικά σχόλια, ενώ οι στρατιωτικοί δεν φαίνεται να έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει τι ακριβώς έρχεται σε επίπεδο Μετοχικών Ταμείων και Υγείας και σε δεύτερο χρόνο σε σταδιοδρομία και μισθολόγιο, όπου και αναμένονται επίσης δυσμενή μέτρα.
Οι συνδικαλιστές στο Πολεμικό Ναυτικό συνοψίζουν τα ερωτήματά τους ως εξής: τι ακριβώς συμβαίνει και το προσωπικό του ΠΝ ξεκάθαρα, πλέον, εξωθείται σε παραίτηση; Τόσους μήνες είναι δυνατόν γίνεται λόγος για άγνοια ή για υποτίμηση των δεδομένων; Τόσους μήνες μετά (τουλάχιστον από τα τέλη του 2021 οπότε και έγινε επίσημα γνωστό το πρόβλημα σε πολιτικό επίπεδο) δεν υπάρχει κάποια άλλη εξήγηση για το φαινόμενο;
Προφανώς και οι αγωνιώδεις ανησυχίες των συνδικαλιστών δεν είναι αυτές που θα λύσουν το πρόβλημα, ωστόσο, η επικείμενη αποκατάσταση της ιδιαίτερα σοβαρής αδικίας με το επίδομα Στόλου, δείχνει ότι η παρουσίαση του προβλήματος στην πραγματική του έκταση μπορεί να αποτελέσει βάση για επίλυση. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει η βούληση.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της ΕΣΠΕΕΝΠΑ:
«Σας γνωρίζουμε ότι η Ένωσή μας, στο πλαίσιο της παρακολούθησης των συνθηκών εργασίας στο ΠΝ, έχει προβεί στην υποτύπωση των παραιτήσεων / αποστρατειών κατά το πρώτο τετράμηνο του έτους, όπου προκύπτει μια δραματική εικόνα απόλυτης αποσύνθεσης, αποτέλεσμα προφανώς αναμενόμενο.
Υπενθυμίζουμε ότι για το 2023 καταγράψαμε εκατόν ογδόντα (180) παραιτήσεις / αποστρατείες, έχοντας χρησιμοποιήσει αυστηρά κριτήρια υπολογισμών. Για το πρώτο 4μηνο του 2024 οι παραιτήσεις / αποστρατείες έχουν ανέλθει μέχρι στιγμής στις εβδομήντα τρεις (73), ενώ θεωρούμε βέβαιο ότι ο Απρίλιος δεν έχει «κλείσει» ακόμα και θα υπάρξει συνέχιση των δημοσιεύσεων στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και τις επόμενες μέρες, αφού στην Ένωσή μας έχουν τεθεί υπόψιν υποβληθείσες παραιτήσεις που ακόμα δεν έχουν δημοσιευθεί. Πρόκειται για εφιάλτη.
Η άμεση σύγκριση θα βοηθήσει να γίνει κατανοητή η πλήρης έκταση του προβλήματος:
α. Το πρώτο 4μηνο του 2023 (με συμπληρωμένο τον Απρίλιο σε αντίθεση με τώρα) οι παραιτήσεις ήταν «μόλις» τριάντα έξι (36), δηλαδή ακριβώς οι μισές.
β. Ο μήνας κατά τον οποίον οι παραιτήσεις στο ΠΝ έπιασαν τον αριθμό των 73 (για την ακρίβεια, τις ξεπέρασαν) ήταν ο Αύγουστος.
γ. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι 73 παραιτήσεις (41% του συνόλου) ήταν αυτές του τελευταίου τετραμήνου του 2023 (Σεπ-Δεκ), όταν μαζί με τον Αύγουστο ανήλθαν σε 119 (66,5% του συνόλου). Αυτό συνεπάγεται ότι το δεύτερο εξάμηνο του 23 οι παραιτήσεις διπλασιάστηκαν ως προς το πρώτο.
Συνεκτιμώντας τα παραπάνω και με δεδομένο ότι το 2024 έχει ξεκινήσει ακριβώς όπως τελείωσε το 2023, από καθαρά στατιστικής απόψεως καθίσταται σαφές ότι, εφόσον συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, οδεύουμε για το τέλος του 24 σε έναν αριθμό παραιτήσεων που μπορεί αγγίξει ή ακόμα και να υπερβεί τις τριακόσιες!
4. Για την Ιστορία τα ποιοτικά δεδομένα του πρώτου τετραμήνου του έτους έχουν ως εξής:
| Ανώτεροι Αξιωματικοί (ΣΝΔ/ΑΣΕΙ) | Κατώτεροι Αξιωματικοί (ΣΝΔ/ΑΣΕΙ) | Αξιωματικοί (Ε) | Ανθυπασπιστές | Υπαξιωματικοί | ΕΠΟΠ | ΣΥΝΟΛΟ |
| 6 | 18 | 18 | 8 | 6 | 17 | 73 |
Εξ αυτών:
α. Οι πέντε (5), όλοι Ανθυποπλοίαρχοι από ΣΝΔ, έχουν υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης λόγω πρόωρης αποχώρησης από το στράτευμα διότι απλά δεν άντεξαν την τοξικότητα. Για όλο το έτος πέρσι το αντίστοιχο νούμερο πιθανότατα να είχε ξεπεράσει τις είκοσι (20).
β. Περί το 70% των παραιτηθέντων στελεχών ήταν σε παραγωγική ηλικία, με πολλά έτη υπηρεσίας μπροστά τους. Το κενό αυτό που προστίθεται στις παθογένειες της περασμένης δεκαετίας που έχουμε αναλύσει λεπτομερώς, θεωρούμε ότι πλέον καθίσταται εξαιρετικά δύσκολη η προσπάθεια κάλυψής του.
γ. Αν και το κέντρο βάρους παραμένει στο Στόλο, δεν πρέπει να υποβαθμίζεται το γεγονός ότι υπολογίσιμο μέρος των παραιτήσεων αφορά τις υπηρεσίες τεχνικής ξηράς του ΠΝ (υποστήριξης, μέριμνας, εφοδιασμού κλπ).
δ. Ο ένας στους τρεις παραιτηθέντες είναι αξιωματικός προέλευσης ΑΣΕΙ (κατά βάση ΣΝΔ), ενώ ο ένας δύο παραιτηθέντες στρατιωτικούς είναι σε βαθμό κατώτερου αξιωματικού. Οι υπαξιωματικοί είναι ομοίως ο ένας στους τρεις παραιτηθέντες.
ε. Τέλος, για να καταρριφθεί οριστικά η σπέκουλα που, πιθανότατα σκοπίμως, καλλιέργησαν συγκεκριμένοι κύκλοι, δεν δείχνει να υφίσταται καμία σύνδεση ανάμεσα στις παραιτήσεις και «συγκεκριμένες αποστολές».
Την ίδιαν στιγμή, για το ίδιο χρονικό διάστημα έχουν απολυθεί για διάφορους λόγους υγείας πενήντα ένα (51) στελέχη, εκ των οποίων:
- Τα είκοσι έξι (26) ΕΠΟΠ που κρίθηκαν κατάστασης Ι3 ή Ι4 (αριθμός που προκαλεί πολύ μεγάλη εντύπωση).
- Τα δέκα (10) κρίθηκαν κατάλληλοι για υπηρεσία ξηράς.
- Τα δέκα (10) κρίθηκαν ότι χρήζουν υπηρεσίας ξηράς.
Για την Ιστορία, για το έτος 2023 οπότε και ξεκίνησε η «μέριμνα» του ν.5018/2023, ο συνολικός αριθμός ήταν πενήντα έξι (56). Σημειωτέον ότι, από τα 51 στελέχη τα 40 είναι ΕΠΟΠ, στατιστικό που βρίσκουμε ιδιαίτερα ενδιαφέρον (για το 2023 από τους 56 ήταν οι 32). Εν ολίγοις, σε 4 μήνες το Πολεμικό Ναυτικό έχασε εκατόν είκοσι τέσσερα (124) στελέχη του, εκ των οποίων μόνο τα 5 λόγω κάποια σοβαρής πάθησης ένεκα της οποίας κρίθηκε αρμοδίως ότι δεν επέτρεπε την περαιτέρω παραμονή τους στις ΕΔ. Άραγε, υπάρχει αυτή η πολυτέλεια; Οι Υπηρεσίες Ξηράς είναι στελεχωμένες σε ποσοστό 100% ώστε να απολύονται στελέχη που κρίνονται ικανά γι’ αυτές;
Επανερχόμενοι στις παραιτήσεις, τα ανωτέρω στοιχεία εμπεριέχουν μια σοκαριστική παραδοχή: προσφάτως αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση (εν μέσω εορτών για προφανείς λόγους), το νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΑ. Ένα νομοσχέδιο που, αν και περιέχει μια τεράστια δικαίωση για την Ένωσή μας που πάλεψε μόνη της επί μήνες (αναφερόμαστε στο άρθρο 62 για το επίδομα Στόλου το οποίο έχει ευεργετική επίδραση για το σύνολο των ΕΔ, παρά το γεγονός ότι δείχνει να διατηρεί κάποιες σοβαρές παθογένειες που θα σχολιάσουμε σε δεύτερο χρόνο), είναι αναμφίβολα ένα κακό νομοσχέδιο από πλευράς μέριμνας για το προσωπικό. Είναι ξεκάθαρο ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν έχει διαδραματίσει κανένα ρόλο στις παραιτήσεις του πρώτου 4μήνου του 2024.
Πέραν τούτου, μπορούμε να σας διαβεβαιώσουμε ότι μόνο ελάχιστα στελέχη έχουν αντιληφθεί τις αδιανόητες μεθοδεύσεις που επιχειρούνται εις βάρος των Μετοχικών Ταμείων και των στρατιωτικών νοσοκομείων. Αν και το ευτύχημα είναι ότι ολοένα περισσότερα στελέχη αντιλαμβάνονται τι έρχεται, σας διαβεβαιώνουμε ότι ούτε οι μεθοδεύσεις αυτές έχουν διαδραματίσει ιδιαίτερο ρόλο στη δραματική αύξηση των παραιτήσεων.
Η αύξηση των παραιτήσεων (για την οποίαν είχαμε προειδοποιήσει ως φωνή βοώντος εν τη ερήμω με την αγωνιώδη επισήμανση ότι σύντομα η πορεία των παραιτήσεων θα τεθεί σε μη αναστρέψιμο σημείο) οφείλεται σε δύο παράγοντες: ο πρώτος παράγοντας είναι ο πολυσύνθετος των εργασιακών συνθηκών (για τους λόγους που επίσης έχουμε αναπτύξει λεπτομερώς στο παρελθόν και θα επανέλθουμε) και ο δεύτερος είναι η ανεπαρκής επαγγελματική αναγνώριση, της οποίας μόνο ένα μέρος είναι η οικονομική αποζημίωση (και ομοίως θα επανέλθουμε στο θέμα όσες φορές απαιτηθεί).
Εν μέσω μιας διαφαινόμενης αυξητικής τάσης των παραιτήσεων στο σύνολο των ΕΔ η οποία οξύνεται στο ΠΝ, οφείλουμε με αίσθημα ευθύνης να διερωτηθούμε δημοσίως: τι ακριβώς συμβαίνει και το προσωπικό του ΠΝ ξεκάθαρα, πλέον, εξωθείται σε παραίτηση; Τόσους μήνες μετά δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για άγνοια ή για υποτίμηση των δεδομένων. Τόσους μήνες μετά (τουλάχιστον από τα τέλη του 2021) οφείλει να υπάρχει κάποια άλλη εξήγηση. Ποια είναι αυτή;
Σε αυτό το σημείο οφείλει να τεθεί ένα ακόμα ερώτημα: τι ποσοστό της πραγματικότητας γνωρίζει η Ηγεσία; Όταν κάθε επίσκεψη Υπουργού ή Αρχηγού στο Ναύσταθμο γίνεται υπό «τέλειες» συνθήκες και δίχως τη δυνατότητα αιφνιδιαστικού, απευθείας, ελεύθερου διαλόγου με το προσωπικό, το οποίο έχει τη δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι του (τι θα συμβεί αν μιλήσει: «υπέρβαση ιεραρχίας»), πως θα βρει προς τα έξω η πραγματική εικόνα; Προφανώς όλα θα συνεχίσουν να λειτουργούν στην «εντέλεια» και τίποτα δεν θα προκαλεί ανησυχία. Για να φανεί αληθοφανής η επίσκεψη, θα εντοπιστούν κάποιες συγκεκριμένες ατέλειες που θα χρήζουν μικρών διορθωτικών παρεμβάσεων και όλα θα συνεχίσουν να βαίνουν καλώς. Τότε γιατί οι παραιτήσεις αυξάνονται; Και γιατί το φαινόμενο δεν αναχαιτίζεται;
Για μια ακόμα φορά, με αυξημένη ανησυχία και αγωνία, θα επαναλάβουμε την πάγια θέση μας ότι, οι ΕΔ συνολικά, αρχής γενομένης από τις σχολές Αξιωματικών και Υπαξιωματικών, έχουν πάψει να αποτελούν ελκυστικό προορισμό για τις νέες και τους νέους, αποτέλεσμα απολύτως λογικό αν αναλογιστούμε τη διαρκή επιδείνωση του εργασιακού περιβάλλοντος και το συνεχή εξευτελισμό και απαξίωση που αντιμετωπίζουν οι στρατιωτικοί, οι οποίοι έχουν αφεθεί εντελώς απροστάτευτοι από την ίδια τους την Ηγεσία, όπως εξάλλου αποδεικνύεται από πολλά γεγονότα.
Δυστυχώς διαπιστώνουμε με απογοήτευση εξακολουθούν να βλέπουν το φως (επίσημα ή ανεπίσημα) μέτρα με ιδιαίτερα αρνητικό πρόσημο, τα οποία όχι μόνο δεν θα ανατρέψουν το εξαιρετικά κακό κλίμα που επικρατεί, αλλά αναμένουμε να το επιδεινώσουν. Αυτό αποδεικνύει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η δεινή κατάσταση (όχι μόνο ψυχολογική) στην οποίαν έχουν περιέλθει οι στρατιωτικοί στο Πολεμικό Ναυτικό δεν έχει γίνει αντιληπτή. Εντελώς ενδεικτικά αναφέρουμε:
- Τα προβλήματα υγείας πλέον τιμωρούνται με απόλυση.
- Θεσμικά προβλήματα για τα οποία το προσωπικό ουδεμία ευθύνη φέρει (όπως οι απολύσεις των ΕΠΟΠ) δεν επιλύονται.
- Σταδιοδρομικές αδικίες (πχ εις βάρος των ΑΣΣΥ) διατηρούνται λόγω έλλειψης βούλησης να επιλυθούν.
- Οικονομικές αδικίες διατηρούνται (ανισότητες ακόμα και σε εσωτερικό επίπεδο, μη αποκατάσταση μισθολογικών προβλημάτων κλπ)
- Η οικονομική δυσχέρεια συντηρείται σκοπίμως την στιγμή που χρήματα μοιράζονται αφειδώς σε άλλους αποδέκτες.
- Στα «στρατιωτικά καθήκοντα» προστίθεται η κάλυψη κάθε κενού και ανεπάρκειας του κρατικού μηχανισμού για το οποίο οι στρατιωτικοί πλέον πληροφορούνται απευθείας από έτερα Υπουργεία και φορείς.
- Υφίσταται διαρκής συρρίκνωση δικαιωμάτων και μέριμνας κλπ.
Θεωρούμε ότι είναι ανούσιο να παραθέσουμε στο παρόν έγγραφο για μια ακόμα φορά τις πάγιες προτάσεις μας στο πνεύμα παροχής κινήτρων. Θα το πράξουμε (εκ νέου) με ξεχωριστό έγγραφο το προσεχές διάστημα, αν και πλέον θεωρούμε ότι ίσως να είναι πολύ αργά για να αναστραφεί το κλίμα. Ωστόσο, θα δηλώσουμε με πλήρη επίγνωση ότι, ακόμα και ευεργετικές ενέργειες αποκατάστασης τραγικών αδικιών που η ίδια η Πολιτεία δημιούργησε (όπως για τα πλεύσιμα) πλέον δεν επαρκούν.
Δυστυχώς, θεωρούμε αυτονόητο ότι θα υπάρξει εκτόξευση των παραιτήσεων και πιθανώς με ανεξέλεγκτη ένταση, μόλις αρχίσουν να γίνονται αντιληπτά όλα όσα έρχονται (συμπεριλαμβανομένου του επικείμενου νομοσχεδίου εφόσον παραμείνει στο αυτό πνεύμα), ακριβώς όπως ακολούθησε εκτόξευση μόλις έγινε αντιληπτή η «μέριμνα» του αντίστοιχου νόμου του προκατόχου σας (5018/2023) ή όπως αντίστοιχα συνέβη σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις όπου το προσωπικό αισθάνθηκε ότι έπρεπε να σπεύσει για να κατοχυρώσει τα δικαιώματά του, όπως για παράδειγμα το δικαιούμενο εφάπαξ.
Προκειμένου να μην υπάρξει περιθώριο για διαψεύσεις ή να μην κατηγορηθούμε ότι κινδυνολογούμε, αντιγράφουμε από άρθρο της 23/2/2013 που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του ΣΚΑΙ με τίτλο «ΚτΚ: Δέκα παραιτήσεις στελεχών ανά ημέρα από Ένοπλες Δυνάμεις, ελέω κρίσης»: «Δέκα παραιτήσεις ανά ημέρα υποβάλλονται από στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων εξαιτίας των νέων οικονομικών δεδομένων, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Καθημερινής της Κυριακής». Συγκεκριμένα, από την αρχή του έτους έως τις 19 Φεβρουαρίου είχαν καταγραφεί 480 αιτήσεις αποστρατείας από αξιωματικούς και υπαξιωματικούς όλων των Όπλων, τη στιγμή που στο σύνολο του 2012 ο αριθμός παραιτήσεων άγγιξε τις 1.100. Βασικός λόγος είναι η έντονη φημολογία περί μείωσης του εφάπαξ και οι μειωμένες αποδοχές, αλλά και ο φόβος για τη θέσπιση ενιαίου μισθολογίου, με το οποίο θα παγώσουν οι μισθολογικές προαγωγές.». Κάθε ομοιότητα με το σήμερα είναι προφανώς συμπτωματική. Τουλάχιστον για την ώρα.
